Hành động hỏi để cầu khiến và những hành động đáp tương ứng trong cặp tương tác trao-đáp qua lời thoại nhân vật (trên tư liệu tiểu thuyết của Nicholas Sparks)

Abstract

Bài nghiên cứu này được thực hiện với mục đích khai thác hình thức, mục đích và ý nghĩa của hành động hỏi để cầu khiến cùng với những hồi đáp tương ứng với chúng. Kết quả nghiên cứu cho thấy: Những tham thoại hỏi-đáp tương ứng này có thể mang hình thức của một câu tỉnh lược, một câu đơn, một câu ghép, một câu phức, hay là một chuỗi các loại câu đi kèm với nhau. Những hành động chủ hướng của chúng có thể là hành động kèm lời hoặc phi lời. Tùy vào mục đích giao tiếp mà SP2 có thể sử dụng hành động đáp thẳng, đáp lệch, hay đáp vòng vo vào hành động hỏi để cầu khiến. Trong đó, hành động đáp thẳng vào hành động hỏi để cầu khiến chiếm ti lệ cao nhất (55,8%). Chúng tôi cũng tìm những lí do giải thích tại sao SP2 lại chọn cách đáp lệch hành động hỏi để cầu khiến là vì: SP2 đang mang tâm trạng bực tức, ngạc nhiên; SP2 muốn giúp đỡ, mỉa mai, mời mọc, xin phép, đe dọa, hay xua đuổi SP1; SP2 muốn có thêm thòng tin,... Tác giả hi vọng rằng những kết quả nghiên cứu này sẽ đóng góp thêm vào lãnh vực nghiên cứu về mặt lí thuyết của hành động ngôn từ cũng như cho các nghiên cứu sau này.