Hành động trách trực tiếp của giáo viên

Abstract

Trên cơ sở lí thuyết về hành động lời nói, bài viết phân tích hành vi trách móc trực tiếp của giáo viên khi học sinh mắc lỗi trong tình huống dạy học. Vì động từ biểu thị “trách” (trách móc) hiếm khi được sử dụng trực tiếp, nên khá khó để xác định rõ ràng lời trách móc. Trong bài viết này, chúng tôi xin nêu ra một số dấu hiệu ngôn ngữ mà giáo viên thường sử dụng để thực hiện hành vi trách móc trực tiếp. Mục đích của nghiên cứu là hướng dẫn nhận diện hành vi trách móc trực tiếp của giáo viên nói riêng và hành vi trách móc trong tiếng Việt nói chung. Kết quả nghiên cứu có thể được sử dụng như một tài liệu tham khảo hữu ích trong giao tiếp hàng ngày, phục vụ cho việc nghiên cứu và giảng dạy các hành động trách móc trong tiếng Việt.

Based on the theory of speech act, the article presents an analysis of teachers’ direct reproaching acts when students made mistakes in instructional situations. Because the performative verb “trách" (reproach) is rarely used directly, it is rather difficult to define the explicit reproach. In this paper we highlight a number of linguistic signs that teachers often use to perform direct reproaching act. The purpose of the study is to provide guidelines for identifying teacher's direct reproaching acts in particular and reproaching act in Vietnamese in general. The research findings could be used as a useful reference for daily interactions, for research and teaching reproaching act in Vietnamese.