Xưng hô trong gia đình người Pa Cô ở Thừa Thiên Huế

Abstract

Xưng hô vừa là một hành vi ngôn ngữ, vừa là một hành vi văn hóa, phản ánh văn hóa ứng xử của con người trong những ngữ cảnh giao tiếp cụ thể. Nghiên cứu về xưng hô trong gia đình người Pa Cô ở tỉnh Thừa Thiên Huế nhằm làm rõ những nét đặc trưng về ngôn ngữ và văn hóa giao tiếp của một cộng đồng các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh. Trên cơ sở kết quả điền dã và miêu tả ngôn ngữ học, bài viết đã xác định được hệ thống gồm 16 đại từ nhân xưng và 32 từ quan hệ họ hàng được sử dụng làm từ xưng hô trong tiếng Pa Cô; phân tích các đặc điểm ngữ pháp - ngữ nghĩa của chúng; đồng thời chỉ ra cách xưng hô của các thành viên trong gia đình với nhau và những yếu tố ảnh hưởng đến việc lựa chọn hình thức xưng hô trong gia đình người Pa Cô.

Address is both a linguistic and a cultural act, reflecting the behavioral culture of human beings in specific communication contexts. The research on the address in the Pacoh people’s families in Thừa Thiên Huế province has the aim to clarify the characteristics of the language and communication culture of an ethnic minority community in the province. Based on the results of linguistic fieldwork and description, the article has identified a system of 16 personal pronouns and 32 kinship terms used as address terms in the Pacoh language; analyzed their grammatical - semantic features; and pointed out the ways family members address each other and the factors affecting the choice of address forms in Pacoh people's family.