Nhân vật ma quỷ trong truyện cổ tích thần kì Việt Nam

Abstract

Ma quỷ là những nhân vật được hình thành trong trí tưởng tượng và gắn liền với quan niệm nghệ thuật của người xưa, nhằm làm cho con người có một cái nhìn xuyên suốt về cuộc sống, nhờ sự đan cài giữa thực và ảo, âm và dương, quá khứ và hiện tại. Ma quỷ trường tồn trong tâm thức con người, với nhiều ý nghĩa biểu tượng: những ước mơ và khát vọng vô tận, sức mạnh thần kì, là vật giao tiếp trong thế giới siêu nhiên hay là biểu trưng cho nguồn gốc cái chết và sự sống con người v.v... Việc giải mã về nhân vật ma quỷ trong cổ tích thần kì cần được đặt trong mối quan hệ đa chiều trong đời sống tâm linh của cộng đồng xã hội. Thông qua khảo sát, phân loại nhân vật ma quỷ, bài viết bước đầu giải nghĩa nhân vật ma quỷ dưới góc độ văn bản, văn học, trên cơ sở đó, giải mã những lớp văn hóa ẩn sâu trong các hình tượng nhân vật ma quỷ này.