Sự hình thành và phát triển của bản hội trong tín ngưỡng thờ Mẫu

Abstract

Trong tín ngưỡng thờ Mẫu (tín ngưỡng Tam phủ-Tứ phủ) ở Việt Nam, bản hội là một hình thức tổ chức liên kết những người thực hành lên đồng, lấy một vị đồng thầy làm trung tâm. Nó có thể được xem là một loại cộng đồng tôn giáo ở quy mô nhỏ. Hiện tượng bàn hội thực tế xuất hiện đã lâu, và hiện nay cùng đã có nhiều thay đổi so với những phiên bản được nhắc tới từ thời M.Durand thực hiện nghiên cứu về mạng lưới những người lên đồng vào những năm 40 của thế kỷ XX. Một số câu hỏi có thể nêu ra như sau: Bản hội có nguồn gốc hình thành như thế nào? Có đặc điểm nào? Được tổ chức và vận hành ra sao? Chúng tôi phân tích các dữ liệu thu thập từ thực địa qua phương pháp nghiên cứu định tính, vận dụng tiếp cận Tôn giáo học và lý thuyết Mạng lưới xã hội để trả lời các câu hỏi nêu trên.