Mô hình tư duy khoa học luận và môn “Xã hội học hiểu biết” của Max Weber

Abstract

Khi đặt tên cho môn xã hội học của mình là "Xã hội học hiểu biết", Max Weber muốn coi khái niệm "hiểu biết" như là công cụ nhận thức về hành động xã hội, bởi khác với những hành vi sinh học hay tâm lý, hành động xã hội của con người luôn được dẫn dắt bởi những ý tưởng hay ý nghĩa xã hội. Khi cho rằng sự hiểu biết là cơ sở giải thích hành vi xã hội của con người, Weber nhận định có sự thống nhất giữa nhận thức cảm tính ở cá nhân hay chủ thể xã hội và tư duy lý tính của nhà khoa học hay chủ thể nhận thức. Khi Weber định nghĩa về xã hội học. ông đã xác lập mối quan hệ vòng tròn giữa các khái niệm "hiểu biết", "diễn giải ” và "giải thích ”, Điều này có nghĩa là sự giải thích khoa học của chủ thể nhận thức phải bắt đầu từ sự diễn giải của chủ thể xã hội về ý nghĩa được nhắm đến theo cách chủ quan của hành động xã hội của người đó được xem là nguyên nhân của chính hành động xã hội này.