Dấu ấn của hai nhà Đông Phương học Arthur Cheon và Paul Pelliot trong bản Kim Vân Kiều Tân Truyện lưu trữ tại Anh Quốc

Abstract

Kim Vân Kiều tân truyện - hội bản (HB) lưu giữ tại Thư viện Anh quốc là một phiên bản Kiều Nôm kết hợp hội họa độc đáo và đặc sắc. Từ trước học giới từng biết Paul Pelliot là người mua HB, vì thế các nhà nghiên cứu nghiễm nhiên coi ông là tác giả chú thích HB. Nhưng từ phương pháp văn bản học, lần theo những bút tích và chú thích chữ pháp trong HB, đặc biệt khi giải đọc những dòng chữa đã bị tẩy xóa, chúng tôi tìm được dấu ấn nhà Đông Phương học Arthur Cheson, người đã sở hữu bản Kiều này từ năm 1894 tại Hà Nội, trước khi sách nằm ở hiệu sách trên đường Pont Sully và bán lại cho Paul Pelliot vào năm 1929. Do đó có cơ sở cho thấy Authur Cheson hoặc cả Paul Peliot là tác giả của những chú thích chữ Pháp trong HB và ông cũng là người mở ra con đường lưu truyền ly kì từ Á sang Âu của HB, đồng thời khẳng định độ tin cậy của phiên bản Truyện Kiều quý hiếm này.