Bước đầu khảo cứu về thành đạo Mỹ đức

Abstract

Ngày nay khi lên vùng xã Cao Thắng, huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa Đình, bên phải tuyến đường ĐT76 chúng ta sẽ gặp một tòa thành nhỏ có ba mặt phía Đông, Tây và Nam là hào nước bao bọc, hào kết nối vào sông Huỳnh làm hào tự nhiên phía Bắc, phía Tây thành có một ngôi chợ nhỏ gọi là Chợ Bên, tất cả nằm kề bên phía Đông đường Hồ Chí Minh. Tòa thành hiện nay còn hai cửa Tây và Nam khá nguyên vẹn với kết cấu chính là gạch xây, toàn bộ tường thành đã bị san bạt và diện tích tòa thành còn lại trên thực địa khoảng hơn 4ha. Theo truyền khẩu dân gian thì tên thường gọi là thành nhà Mạc, thành cổ Cao Thắng, một số người gọi là thành tỉnh đạo Hòa Bình và thậm chí còn gọi theo tên làng là thành cổ Bá Lam. Tất cả tên gọi dân gian này nhằm để chỉ cho tòa thành ồ thôn Bá Lam 2, xã Cao Thắng, huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa Bình. Đã có nhiều cuộc khảo sát của các nhà nghiên cứu, thậm chí đã có đế tài khoa học về tòa thành này, tuy nhiên vẫn chưa có manh mối nào về tòa thành trong lịch sử. Thông qua bài viết, tác giả muôn tìm lại lai lịch tòa thành, góp phần vào việc nghiên cứu về một trong những tòa thành cổ, bí ẩn vùng Bắc Bộ.