Vệ sinh bảo giám với việc phổ biến kiến thức vệ sinh phương Tây

Abstract

Vệ sinh bảo giám 衞生寶鑑do Hội Trí tri xuất bản năm 1898 là một cuốn sách đặc biệt trong số thư tịch y dược Hán Nôm Việt Nam. Đây là cuốn sách Hán Nôm đề cập thuật ngữ “vệ sinh” (I’hygiène/hygiene) theo tri thức khoa học phương Tây sớm nhất hiện được biết, khác với nội hàm thuật ngữ “vệ sinh” trong thư tịch y dược truyền thống. Ra đời vào cuối thế kỷ XIX trong bối cảnh nền y học và y tế phương Tây đang bước đầu cùng với sự đô hộ của người Pháp thâm nhập vào Việt Nam, Vệ sinh bảo giám do đó cũng là sản phẩm của một thời kỳ đặc biệt. Dùng chữ Nôm để chuyền tải tri thức vệ sinh phương Tây, dẫu ở mức độ thường thức nhưng Vệ sinh bảo giám đã thể hiện bước đầu hiện đại hóa của xã hội Việt Nam về mặt y tế trên phạm vi Bắc Kỳ.