Giới thiệu thiên học vấn trong Nam Sơn tùng thoại của Nguyễn Đức Đạt

Abstract

Nguyễn Đức Đạt là một nhà Nho có tiếng của triều Nguyễn, sinh thời ông vừa là một hiền Nho, vừa là một ẩn Nho vào cuối đời. Hoạn lộ của ông hanh thông phát đạt, làm quan đến chức Tuần phủ. Nhưng cuối đời ông lui về ở ẩn, lấy việc dạy học và trước thuật làm vui. Trước tác ông để lại cho đời rất nhiều, trong đó Nam Sơn tùng thoại với lối ngữ lục, có thể ví là một phiên bản "Luận ngữ” của Việt Nam, thể hiện được tinh thần, tư tưởng Nho gia của Nguyễn Đức Đạt. Bài viết lần lượt khảo sát các vấn đề về thân thế sự nghiệp của Nguyễn Đức Đạt, nội dung và văn bản của sách Nam Sơn tùng thoại, đặc biệt là đi sâu thảo luận về thiên “Học vấn” chủ yếu xoay quanh vấn đề bản thể của việc học của người quân tử, cũng chính là mục đích của việc học đối với người quân tử và phương pháp học tập như thế nào để đạt đến sự cách vật tri tri, cùng lý.

Nguyen Duc Dat, a luminaiy of the Nguyen Dynasty's Confucian realm, dazzled with the radiance of his vast knowledge and the impact of his influence on the learned. As the sun rose and set on his lifetime, he cemented his reputation as a preeminent scholar of Confucianism, ascending the bureaucratic ranks with steadfast resolve until he claimed the lofty position of provincial chief. Nevertheless, as his years advanced, he chose to withdraw from the clamor of the outside world, seeking solace in seclusion and dedicating himself to the cultivation of his understanding and reflection on Confucianism’s principles. Though his odyssey to governmental prestige was distinguished by tenacity and determination, he ultimately discovered satisfaction in the simple pleasures of teaching and the pursuit of knowledge. He bequeathed to posterity a plethora of literary works, among which the Nam Son Tung Thoai, notable for its Yulu oratory style, can be supposed as the Vietnamese rendition of “Lun Yu ", embodying the Confucian ethos and philosophical tenets of Nguyen Duc Dat. This writing thoroughly examines various facets of Nguyen Duc Dat’s personal and professional history, the substance and literary style of his magnum opus, Nam Son Tung Thoai. It mainly delves into the profound “Hoc van ” theme expounded in this work. At its essence, this book revolves around the fundamental essence of the learning process for a virtuous Junzi. which represents Junzi’s ultimate learning objective and the methods of learning that must be adopted to comprehend all affairs comprehensively. A noteworthy aspect that emerges from this analysis is the emphasis on the virtues of diligence and persistence as indispensable constituents of the learning process to achieve intellectual acuity. As such, this piece presents an extensive and penetrating scrutiny of the abovementioned matters.