Bản sắc Hà Nội với dấu ấn văn hóa - văn minh Pháp

Abstract

Những giá trị lịch sử của Hà Nội từ khi Lý Công Uẩn dời đô chủ yếu là tiềm ẩn sâu xa trong tâm thức mà mỗi người có thể hình dung được khi tiếp xúc với các di tích, di sản văn hóa. Nhưng nhiều di lích, dì sản của Hà Nội, đến nay, đã gần như trở thành biểu tượng, giống như cái vỏ vật chất (physical shells) lưu giữ các tầng tâm thức của nhiều thế hệ. So sánh với các di sản văn hóa ở nhiều quốc gia, kể cả các quốc gia xung quanh Việt Nam, thì Hồ Gươm, Văn miếu - Quốc tử giám, Núi Nùng, Đen cổ Loa, Ô Quan Chưởng,.., hầu hết đều là ‘‘vật mang” giả trị (value carrier) của lịch sử; bản thân giá trị vật thế có thể trực tiếp thấy được ở những di sản này, thực ra không nhiều. Trong khi đó, những dấu ấn văn hóa vật thể còn lọt từ khi người Pháp đặt chân đến Hà Nội lại là những công trình khá bề thế và còn mang nhiều giá trị vật thể. Những địa danh du lịch có tiếng của Hà Nội hiện nay như Nhà Kèn, Nhà Hát Lớn, Nhà tù Hỏa Lò, Ga Hàng cỏ, Cẩu Long Biên, Nhà thờ lớn, Chợ Đồng Xuân,... đều là những di sản có giả trị vật thể như vậy, bên cạnh các giá trị văn hỏa phi vật thể. Có thê thấy, chúng ta sẽ không thê hiếu được bản sắc Hà Nội, nếu không nói đến những nét văn hóa - văn minh Pháp còn đọng lại ở đời sống đô thị vùng đất này.

The historical values ofHanoi since the founding of the capital by Ly Cong Uan are mainly hidden deep in the mind that one can evoke whenever interacting with relics and cultural heritage. But many of Hanoi s monuments and heritages have now become almost symbols, like physical shells that store the consciousness of many generations. Compared with cultural heritages worldwide including neighboring countries, heritages such as Hoan Kiem Lake, Temple of Literature - Quoc Tu Giam, Nung Mountain, Co Loa Temple and Quan Chuong Gate are mostly ‘‘value carrier" of the history’ with few visual traces o f tangible values. Meanwhile, such of the French colony appear to be pretty majestic works that embody lots of tangible values. These include Hanois famous tourist attractions, namely the Trumpet House, opera House, Hoa Lo Prison, Hang Co Station, Long Bien Bridge, Hanoi Cathedral, Dong Xuan Market, where one can find both tangible and intangible values. Thus, it will be hard to grasp Hanoi s identities without referring the French culture and civilization that still remain in the urban life therein.