Từ văn hoá dân gian đến di sản văn hoá phi vật thể: nghiên cứu phong tục liên quan đến bánh chưng, bánh giầy ở Vĩnh Phúc

Abstract

Truyền thuyết được biết đến rộng rãi về nguồn gốc bánh chưng, bánh giầy là do Lang Liêu - hoàng tử út của vua Hùng thử 6 - dâng lên cha, và nhờ vật phẩm này mà hoàng tử được vua cha truyền ngôi báu. Câu chuyên này đã mang lại một diễn ngôn chính thống và các thực hành phong tục mang tính quan phương về việc gói bánh chưng, giã bánh giầy và sử dụng các vật phẩm này trong dâng cúng tiên tổ và thần linh. Tuy nhiên, bên cạnh câu chuyện này, còn nhiều câu chuyện khác vẫn được lưu truyền và các phong tục khác về bánh chưng, bánh giầy vẫn được thực hành trong các làng xã. Dựa trên tài liệu điền dã ở các làng đang thực hành phong tục bánh chưng, bánh giầy ở tinh Vinh Phúc, bài viết sẽ nhìn nhận bánh chưng, bánh giầy từ góc độ di sản văn hoá phi vật thể với việc bàn luận về việc kiến tạo di sản, cách thể hiện diễn ngôn di sản trong di sản hoá.