Quan niệm của Lê Quý Đôn về tính và nhân tính

Abstract

Quan điểm về tính và nhân tính là một bộ phận trọng yếu của lý luận Tổng Nho về con người. Lê Quý Đôn cũng dựa vào các lý luận về tính và nhân tính của Tống Nho để xây dựng quan điểm của mình về tính, tính người, tâm. Tuy nhiên, có điểm đặc biệt trong các quan niệm đó của Lê Quý Đôn: ông ít khi xem xét trực tiếp, hoặc có những phát biểu mang tính thuần túy lý luận về các vấn đề tính và nhân tính. Chỉ có thể bóc tách các quan điểm về tính và nhân tính của Lê Quý Đôn từ những luận bàn về chính trị, xã hội, v.v., tức là những vấn đề hiện thực và cụ thể. Điều này cho thấy tính thực tiễn trong lập trường của Lê Quý Đôn. Chính bởi lập trường đó, ông đã tránh được các hạn chế viển vông, hư huyễn và khép kín của Tổng Nho để rộng mở tiếp thu các luồng tri thức từ các lập trường khác và hướng lý luận của mình vào các hoạt động hiện thực.