“Cào qua, lấp lại”: Chiến lược và thực hành sinh kế của người dân vùng đảo Lý Sơn, Quảng Ngãi

Abstract

Bài viết trình bày và phân tích các chiến lược và thực hành sinh kế của các hộ gia đình ở đào Lý Sơn trong bối cảnh kinh tế thị trường và hội nhập. Tư liệu diền dã cho thấy, đặc điểm nổi bật của các chiến lược sinh kế ở Lý Sơn hiện nay là sự đa dạng hóa, bao gồm cả đa dạng hóa các nguồn thu nhập từ nhiều nghề và đa dạng hoá các sàn phẩm từ một nghề, ở cùng một thời điểm. Chiến lược sinh kế này không chi giúp họ đàm bảo và gia tăng được sự an toàn trong hoạt động mưu sinh mà còn giúp họ tham gia và hưởng lợi từ các cơ hội sình kế mới. Đa dạng hoá sinh kế không phải chi là chiến lược mang tỉnh bị động, miễn cường, bột phát và tạm thời mà là chiến lược có chủ ý, nằm trong sự tính toán có tính duy lý của các hộ gia đình, được họ sử dụng thường xuyên, có tinh liên tục và ổn định để gia tăng thu nhập và nâng cao chất lượng cuộc sống một cách có hiệu quả. Đa dạng sinh kế là chiến lược được nhiều gia đình sử dụng, song những lựa chọn và việc đưa ra các quyết sách trong hoạt động sinh kế nói chung và đa dạng hoá sinh kế nói riêng ở từng hộ gia đình, là khá khác nhau. Sự khác nhau về mô hình và sự linh hoạt trong việc đưa ra các quyết sách giữa các hộ gia đình xuất phát từ sự khác nhau về nguồn lực, bao gồm cả tri thức, sự hiểu biết, tính nhanh nhạy, mạng lưới xã hội và nguồn lực tài chính giữa hộ gia đình.