- Article
Authors: Nguyễn Thị Dương (2024-01) - Tác giả Nguyễn Tĩnh (? - 1880) được ghi nhận lần đầu tiên năm 1962 (trong sách Lược truyện các tác gia Việt Nam. Gần đây, trong quá trình tìm hiểu một vị quan triều Nguyễn dòng dõi tôn thất (Tôn Thất Tịnh), chúng tôi nhận thấy giữa nhân vật này và Nguyễn Tĩnh có rất nhiều điểm trùng hợp (từ tên tự, tên hiệu, năm mất, chức quan nấm giữ, cho tới cả tên các trước tác). Trong khi thông tin về vị quan triều Nguyễn dòng dõi Tôn Thất có thể kiểm chứng được bằng sử liệu triều Nguyễn, thông tin về tác giả Nguyễn Tĩnh hiện vẫn chưa tìm được cứ liệu xác minh. Bời vậy, căn cứ trên các tài liệu hiện biết, bài viết cho rằng nên trả các sách Nông Hà thi văn sao, Sĩ học trai ký, Tế nhân dược hiệu về với người viết ra chúng - đã được xác định rõ, đó là Tôn Thất Tịnh.; The author Nguyen Tinh (? - 188...
|
- Article
Authors: Thích Thanh Đạt (2024-01) - Thờ cúng chúng sinh cô hồn là một một nét đẹp văn hóa, truyền thống tín ngưỡng Phật giáo và tín ngưỡng dân gian phổ biến trong cộng đồng người Việt Nam, đây là một tập tục thề hiện tính nhân văn và bác ái trong văn hóa Việt Nam, được người Việt Nam gìn giữ và lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Bài Văn tế thập loại chúng sinh lưu truyền ở Việt Nam hiện có nhiều tên gọi khác nhau, hơn nữa về tác giả của bài văn này từng có nhiều ý kiến cho là tương truyền của Nguyễn Du, tuy nhiên còn có một số ý kiến cần trao đồi. Bài viết trên cơ sở khảo sát tư liệu Hán Nôm về những bài văn cúng cô hồn, sẽ góp thêm ý kiến về vấn đề văn bản, tên gọi và tác giả, tác phẩm Văn tế thập loại chúng sinh.
|
- Article
Authors: - (2024-01) - Hồ Chí Minh vừa là một nhà chính trị kiệt xuất vừa là một thi nhân luôn khiêm tốn với những sáng tác nghệ thuật của mình. Trong thơ cùa Người, thiên nhiên và nhân quần luôn được nhìn bằng một trái tim chân thành, tự nhiên, tự tại và lạc quan. Trong thế giới nghệ thuật ấy đôi khi chứa chan tình cảm đồng bào, đồng chí, hoặc có khi lại là những rung cảm chần thành về một thiên nhiên đậm chất thơ hay một khung cảnh gợi tình nào đó. Tất cả đều mang vẻ đẹp tự thân, hồn nhiên mà thâm trầm, sâu sắc. vẻ đẹp thẩm mĩ của thi sĩ mang đậm dấu ấn Nho gia đã cỏ sự hòa nhịp nhuần nhị với con người cách mạng để tạo nên một cảm hứng “đăng cao” đẹp và tự tại ở trong Thướng sơn ( - 1942); Ho Chi Minh is both an outstanding politician and a poet who is always humble with his artistic creations. In his p...
|
- Article
Authors: Vũ Thị Lan Anh (2024-03) - Chiêu nghi Trần Thị Ngọc Anh - tức Bà Chúa Mụa (1580-1647) nguyên là Chánh Vương phù Đệ nhị cung tần của chúa Trịnh Tráng. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ của một vị “nội tướng” trong phủ chúa, bà xuất gia lữ hành và có nhiều đóng góp cho sự nghiệp Phật giáo Việt Nam giai đoạn nửa đầu thế kỉ XVII. Do có nhiều công lao bà đã được triều đình vinh phong là Thánh Quang Bồ Tát được xây dựng đền thờ ngay trên quê hương, quê nội và quê ngoại của bà được hưởng chế độ Tạo lệ. Tư liệu về cuộc đời tu tập cũng như công lao đóng góp của bà vốn không được đề cập nhiều trong sử liệu chinh thong nhưng lại được khắc ghi lại trên hệ thống văn bia thời Lê Trung hưng lại một số di tích có liên quan tới hành trình tu tập của bà. Bài viết lý giải một số thông tin quan trọng về tiểu sử của Chiêu nghi Trần Thị...
|
- Article
Authors: Jo Ho Yeon (2024-03) - Trung tâm Lưu trữ Quốc gia I đang lưu trữ nhiều tài liệu đa dạng và quý hiếm, chẳng hạn như Châu bân và địa bạ triều Nguyễn, báo cáo của quan lại thời Pháp thuộc, v.v... Trong đó có những văn bàn về tố tụng dân sự và xét xử của người dân. Quan lại người Việt Nam đã gửi báo cáo cho cơ quan chức năng với đơn tố cáo hoặc bản tường trình được viết bằng chữ Nôm. Bài viết giới thiệu đơn tố cáo của quà phụ Nguyễn Thị Ngại người xã Mễ Trì huyện Từ Liêm tỉnh Hà Đông viết vào năm Khải Định thứ 8 (1923). Trong đơn tố cáo, Nguyễn Thị Ngại tường trình việc anh họ của chồng là Nguyễn Đăng Tràn đã có hành vi chiếm đoạt tài sản thuộc về người chồng quá cố của bà. Quan lại thời đó đưa vụ án ra xét xử, bảo vệ quyền lợi cho Nguyễn Thị Ngại. Thông qua các tài liệu này, chúng ta có thể quan sát xung đột...
|
- Article
Authors: Thích Phước Đạt (2024-03) - Kể từ khi Thiền phái Liễu Quán thành lập, chư tổ sư kể thừa đã nỗ lực Việt hóa, hoàng dương chánh pháp, đem đạo vào đời. Theo dòng chảy thời gian, Thiền phái đã lan tỏa khắp nơi và có đóng góp lớn cho đạo pháp và dân tộc. Trong sự truyền đăng tục diệm, tổ Đạo Minh - đệ tử thế hệ thứ tư của Thiền phái Liễu Quán đã trở thành bậc long tượng, nối gót tông phong, dấn thân phụng đạo, đào tạo tăng tài, thu nhiếp tín đồ tại gia hộ đạo, chấn hưng Phật giáo Thuận Hóa. Dấu ấn tư tưởng hành đạo tổ Đạo Minh là di sản để lại 28 bài thi kệ phú pháp cho hàng đệ tử. Các bài đó không chì có giá trị về tư tưởng truyền đăng tục diệm mà còn đóng góp cho nền văn học thiền tông Việt Nam. Kế thừa tư tưởng hành đạo của tổ Đạo Minh, con cháu của ngài dã xiển dương giáo pháp, trở thành một trong những Thiền p...
|
- Article
Authors: Đào Duy Tùng; Ngô Bảo Tín; Nguyễn Thụy Thùy Dương (2024-03) - Ẩn dụ ý niệm là một trong những vấn đề nghiên cứu trọng tâm của Ngôn ngữ học tri nhận, thuộc Ngữ nghĩa học tri nhận. Trong bài viết này, chúng tôi vận dụng lý thuyết ẩn dụ ỷ niệm trong việc tìm hiểu ngữ liệu truyện thơ Nôm Chàng Chuối. Bài viết thực hiện mục tiêu miêu tả lý thuyết ẩn dụ ý niệm , miêu tả lý thuyết cơ sở nghiệm thân, thống kê và phân tích các ẩn dụ ý niệm về con người trong truyện thơ Nôm Chàng Chuối. Để đạt được các mục tiêu, chúng tôi sử dụng kết hợp các phương pháp nghiên cứu nhờ phương pháp miêu tả, phương pháp so sánh, phương pháp nội quan, phương pháp phân tích dữ liệu và phương pháp nhận diện ẩn dụ ý niệm. Kết quả nghiên cứu thể hiện ý nghĩa về lý luận và thực tiễn, về lí luận, bài viết cùng cố lý thuyết ẩn dụ ý niệm và góp phần vào việc nghiên cứu truyện thơ N...
|
- Article
Authors: Phạm Minh Đức (2024-03) - Bài viết cung cấp nhiều tư liệu mới về việc đóng và sửa chữa tàu thuyền thời Nguyễn, dây là lĩnh vực hết sức quan trọng có liên quan trực tiếp đến việc phát triển kinh tế đường biển, đường sông và bảo vệ chủ quyền biển đảo của đất nước. 300 văn bản Châu bản triều Nguyễn là những cứ liệu quan trọng để nghiên cứu và đánh giá về quy mô, cách thức đóng tàu thuyền cùng sự phát triển của lực lượng hải quân Việt Nam dưới triều Nguyễn. Những tư liệu này cho thấy tầm nhìn chiến lược của các vua triều Nguyễn trong việc ban hành những chính sách đúng đắn để thúc đẩy ngành đóng tàu thuyền phát triển, đồng thời cung cấp nhiều thông tin về các loại tàu thuyền khác nhau hoạt động ở đường thủy nước ta vào thời Nguyễn.; This article provides some new information about ship building and repairing dur...
|
- Article
Authors: Phạm Thị Thùy Vinh (2024-03) - Triều đại Tây Sơn chỉ tồn tại 30 năm trong suốt chiều dài lịch sử nhưng đã để lại những dấu ấn thật sâu đậm trên nhiều lĩnh vực, trong đó có văn bia/bia đá. Văn bia của triều Tây Sơn có niên đại từ 1788-1802 xuất hiện ở hầu khắp các địa vực nhà Tây Sơn quản lý, phản ánh những hoạt động của cộng đồng làng xã. Xây dựng cầu, trùng tu sửa sang lại cầu là một trong các hoạt động đó nhưng chỉ có trong văn bia niên đại Cảnh Thịnh. Tuy chỉ còn lại 5 bài văn bia đề cập đến hoạt động xây dựng cầu nhưng đây thực sự là tư liệu quý để khảo cứu về xã hội thời Tây Sơn trong những biến động lớn của Việt Nam cuối thế kXVIII.; The Tay Son dynasty lasted only 30 years but left a lasting legacy in several domains, including epitaphs/stclcs. Tay Son dynasty epitaphs dating from 1788-1802 can be found in...
|
- Article
Authors: Dương Văn Hoàn (2024-03) - về vấn đề thợ đá và các cơ sở chế tác bia đá ở Việt Nam, hiện nay đã có một số tác giả, bài viết quan tâm tìm hiểu, song đa phần chỉ dừng lại ở một giai đoạn lịch sử, hoặc một địa phương, mà chưa có bài viết nào nghiên cứu một cách tổng thể, bao quát đầy đủ trong suốt chiều dài lịch sử. Thông qua nguồn tư liệu văn bia hiện còn, đặc biệt là văn bia thời Lý, Trần, Lê sơ, Mạc và một phần văn bia thời Lê Trung Hưng, bài viết góp phần làm rõ hơn về thợ đá và các cơ sở chế tác bia đá ở Việt Nam trong lịch sử.; There are currently some researchers interested in the issue of stonemasons and stele crafting workshops, mostly on one historical period or one locality, there has not been any article that studies it comprehensively and fully covers the entire length of history. By researching the...
|
